Transgemeenschappen over de hele wereld

Er wordt vaak verkeerdelijk vanuit gegaan dat er enkel trans personen leven in Europa en Thailand. Trans personen zijn er zichtbaarder, maar je vindt over de hele wereld trans personen terug. Doorheen de geschiedenis en in alle culturen zijn er volop voorbeelden terug te vinden van genderdiverse en transgender personen en gemeenschappen. Denk maar aan Joan of Arc, Cartalina de Erauso, Angélique Brulon, Lili Elbe, Chevalier D’Eon, ….of aan de de Fa’fafine op Samoa, de two-spirits in Noord-Amerika of de Hijra’s in India.

Wanneer je reist door een land dat niet LGBTI+ vriendelijk is, heb je misschien het gevoel dat je de enige trans persoon bent in het land. Dat is natuurlijk niet zo, en bijna in elk land vind je ergens wel een transgemeenschap of LGBTI+ organisatie terug. Vaak overstijgen ze westerse discoursen en labels. We lijsten hieronder de meest bekende gemeenschappen op.

Noord-Amerika

Wanneer je door Noord-Amerika reist zit de kans er dik in dat je kennis maakt met heel wat zogenaamde two-spirit of berdache personen. Two-spirit is een parapluterm die gebruikt wordt om mensen aan te duiden die zich niet laten vangen in man-vrouw vakjes en een gender non-conforme expressie en identiteit hebben. Deze identiteiten zijn gebaseerd op hun culturele en spirituele geloof dat de geest van mensen zowel vrouwelijk als mannelijk kan zijn. In Noord-Amerikaanse stammen worden ze gerespecteerd omwille van hun ceremoniale en spirituele rol als genezers.

Zuid-Azië

In India vind je de Hijra gemeenschap terug. Het zijn vaak trans vrouwen die in gemeenschappen onder leiding van een huru samenleven. De geschiedenis van de Hijra’s gaat heel ver terug en vroeger werden ze religieus en spiritueel gerespecteerd. Nu komen ze vaak in contact met discriminatie en geweld en proberen ze vaak te overleven door aan bedelarij of sekswerk te doen. Heel wat mensen in India geloven echter in hun speciale krachten en daarom worden ze gevraagd om op te treden tijdens geboorte of huwelijksceremonies. Ze worden in India officieel erkend als ‘derde gender’. Ook in o.a. Nepal, Bangladesh, Duitsland, Nieuw-Zeeland en Australië kan je ‘neutraal’, ‘x’ of ‘hijra’ op je identiteitskaart zetten.

Verder vind je in Thailand de katoey of ook wel ladyboy terug. Het is een van de 14 geslachtsidentiteiten in de Thaise boeddhistische samenleving. Net als bij de banci's in Indonesië worden in Thailand de genderrollen niet zo binair geïnterpreteerd als elders. Katoey of banci's zijn voornamelijk trans vrouwen of mannen die aan travestie doen. In Thailand worden ze vaak ingezet binnen de seksindustrie of het theaterwereldje voor westerse toeristen. In Thailand worden ook heel veel geslachtsbevestigende operaties uitgevoerd. 

Oost-Azië

Voor hun contact met het Westen had Japan geen systeem om gender en seksualiteit te identificeren. Gender en seksualiteit werden simpelweg niet in binaire frames omvat maar werden op een breed spectrum geplaatst waarbij de focus op de sociale rollen van de collectivistische samenleving primair was. Onder de samuraï waren homoseksuele relaties doodnormaal en was vrouwelijke mannelijkheid geen taboe. In Japan en heel wat andere Aziatische landen wordt vandaag de dag nog steeds erg veel geëxperimenteerd met verschillende non-binaire (sub) identiteiten, denk maar aan de Japanse cosplay en anime of de cross dressing praktijken binnen Peking opera.

Oceanië

Op het eiland Samoa is non-binariteit helemaal ingeburgerd en worden de fa’afafine gemeenschap erkent als derde geslacht. Vroeger werd een zoon uit een traditionele familie opgeleid tot vrouw wanneer er te weinig meisjes geboren werden om de typische ‘vrouwentaken’ uit te voeren. Rekening houdende met deze aloude traditie, leven er heel wat non-binaire personen op Samoa die een hele eigen invulling geven aan hun genderexpressie. Genderbinariteit en heteronormativiteit vonden er pas hun ingang door de westerse kolonisatie.

Afrika

In Ghana vinden meermaals per jaar verschillende travestie festivals en festiviteiten plaats. Jonge Ghanezen gaan dan aan cross-dressing doen gelimiteerd in tijd en context en dagen heteronormativiteit en genderbinariteit op deze manier uit. Bijna alle jonge mannen doen er aan mee en de feesten behoren tot het cultureel erfgoed van het land.

Trans organisaties wereldwijd

Er zijn verschillende organisaties actief die zich inzetten voor de rechten van LGBTI+ personen. Naast het verdedigen van de rechten van trans personen, zorgen ze ook voor verbinding en ondersteunen ze lokale trans gemeenschappen, verenigingen en organisaties. We lijsten hieronder de grootste spelers op. 

TGEU

TGEUExterne link  wil de rechten en het welzijn van trans personen in Europa en Centraal-Azië versterken. Ze komen tegemoet aan de behoeften van lokale trans gemeenschappen en ontwikkelen programma's om meer veerkrachtige en verbonden trans bewegingen op te bouwen. TGEU heeft 200 lid organisaties en 252 individuele leden in heel Europa en Centraal-Azië in 48 verschillende landen. HierExterne link vind je een overzicht. 

WPATH

WPATHExterne link is de World Professional Association for Transgender Health en is een non-profit, interdisciplinaire educatieve organisatie gewijd aan transgenderzorg. Ze brengen zorgverleners en onderzoekers in het veld van transgenderzorg samen en faciliteren netwerking en wetenschappelijk onderzoek. Ze publiceren ook de Standards of CareExterne link en ethische richtlijnen voor transgenderzorg, dewelke ontstaan uit professionele consensus. Verder heb je nog de European Association for Transgender Health (EPATH), the United States Professional Association for Transgender health (USPATH), the Asian Association for Transgender Health (AsiaPATH), the Canadian Association for Transgender Health (CPATH), the Australian Professional Association for Trans Health (AusPATH), and the Professional Association for Transgender Health Aotearoa (PATHA) 

ILGA World

ILGA WorldExterne link is de International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association. ILGA kent 1869 leden in 196 verschillende landen. Ze ondersteunen het LGBTI+ maatschappelijk middenveld wereldwijd door middel van pleitbezorging en onderzoeksprojecten, en geven basisbewegingen een stem binnen internationale organisaties. Naast ILGA World heb je ook nog ILGA Asia, ILGA Europe, ILGA latin America & Caribbean, ILGA North America & Caribbean, ILGA Oceania en PAN Africa ILGA.

GATE

GATEExterne link is een internationale belangenorganisatie die werkt aan rechtvaardigheid en gelijkheid voor trans personen en intersekse personen. Ze geven een stem aan en versterken gemeenschappen die te maken hebben met kwesties rond genderidentiteit, geslachtskenmerken door educatie en verbindingen te smeden met VN-organen, netwerken en belangrijke organisaties. 

Laatst nagekeken op: .