Wat is de constructie van een micropenis?

De constructie van een micropenis wordt met een moeilijke medische term 'metadoioplastie' genoemd. Bij een metadoioplastie wordt de door hormoongebruik gegroeide clitoris gebruikt om een kleine penis te maken. De lengte van de penis zal dus zeer afhankelijk zijn van de grootte van de clitoris op dat moment.

In het beste geval, als de clitoris goed is gegroeid dankzij de hormonale behandeling, valt de penis qua grootte te vergelijken met die van een 5-6 jarig kind. Bij deze ingreep wordt de clitoris hoger geplaatst. Dit kan met of zonder plasbuisverlenging. De plasbuis kan dus ofwel onder de balzak komen, of verlengd worden tot op de tip van de clitoris, waardoor een kleine penis (micropenis) ontstaat.

De metadoioplastie kan ook zonder plasbuisverlenging worden uitgevoerd. De finale functionaliteit wordt bepaald door de lengte van de clitoris, die zeer wisselend kan zijn. Bij sommige personen groeit de clitoris door testosterongebruik fors, bij anderen niet. Het is heel vaak niet mogelijk om rechtopstaand te kunnen plassen. Wegens de beperkte grootte van deze penis is penetratie tijdens seksueel contact doorgaans niet mogelijk, maar een groot voordeel is wel het volledige behoud van de oorspronkelijke gevoeligheid. 

Het is mogelijk om na een metadoioplastie op een later moment alsnog te kiezen voor een falloplastie (‘secundaire falloplastie’)1 . Men hanteert dezelfde technieken. Houd er wel rekening mee dat hierdoor twee keer kans op postoperatieve complicaties ontstaan.

Sommige personen zijn in eerste instantie niet helemaal zeker van de falloplastie (omwille van complicaties bijvoorbeeld), en gaan daarom voor de metadoioplastie. Sommigen onder hen wensen dan uiteindelijk toch een grotere penis, de mogelijkheid om penetratieve seks te kunnen hebben of om rechtstaand te kunnen plassen, blijkt uit onderzoek2 3 .

Voorwaarden

  • In het bezit zijn van een verwijsbrief: ja*
  • Hormonale behandeling: min. 24 maanden hormoontherapieExterne link  
  • Minimumleeftijd: 18 jaar
  • Roken/vapen: min. 6 maanden voor ingreep gestopt zijn
  • BMI: tussen 18-30
  • Plasfunctie moet in orde zijn (indien er blaasproblemen worden vastgesteld door de uroloog, dan moeten die eerst aangepakt worden)

*Om in aanmerking te komen voor een metadoioplastie dien je in het bezit te zijn van een verwijsbrief van een psychisch hulpverlener (psycholoog, psychiater, seksuoloog, etc.). Op dit moment kan je in Vlaanderen enkel terecht bij het genderteam van het UZ Gent voor de metadoioplastie. Je hebt een verwijsbrief nodig van een psychisch hulpverlener verbonden aan dit genderteam. 

Verder ben je best in orde met je verplichte ziekteverzekering. Je dient financieel in staat te zijn om de kosten van de ingreep, het materiaal (bv. epithese) en de opvolging (consultaties, verbandmateriaal, nazorg,...) te dragen. We raden je tevens een hospitalisatieverzekering aan. Meer info vind je op de pagina 'verzekeringen'. Indien je in een financieel moeilijke situatie verkeert en je de ingreep laat uitvoeren bij een genderteam, kan je meestal een afspraak maken bij hun sociale dienst.

Timing

Gezien de soms lange wachttijden voor een afspraak, neem je best tijdig contact op met een chirurg. Tijdens een eerste consult zal je voornamelijk veel informatie krijgen over de procedure en al je vragen kunnen stellen. Bereid je voor door het inwinnen van informatie en schrijf eventueel je vragen op papier uit, zodat je ze niet vergeet te stellen.

Vaak wordt er tijdens de eerste afspraak reeds een voorlopige operatiedatum geprikt, rekening houdend met de voorwaarden. De operatie kan pas plaatsvinden indien je aan deze voorwaarden voldoet op het moment van de operatie. Een informatieve afspraak kan met andere woorden reeds op voorhand geboekt worden.

Verloop van de ingreep

Voorafgaand aan de ingreep zijn er altijd minimum twee consulten. Het eerste is steeds informatief van aard. Hierbij kan men verwachten uitleg te krijgen over wat de metadoioplastie inhoudt, welke technieken gebruikt worden afhankelijk van noden en wensen, welke resultaten men mag verwachten, enz. Er wordt gevraagd hoe belangrijk men 1) rechtopstaand plassen, 2) penetratieve seks en 3) de vrouwelijke genitale kenmerken (vaginectomie verwijdering van de vagina) vindt. Op basis daarvan wordt de gepaste ingreep voorgesteld.

Tijdens het tweede consult gebeurt er een echo en wordt er onderzocht of de plasfunctie in orde is. Het plassen gebeurt in een afgesloten toilet en ruimte waar men alleen is. Een machine analyseert de plasfunctie. Het is belangrijk dat je binnen de minuut start met plassen en daarom raden we aan om zeker niet op voorhand naar het toilet te gaan.

Na het plassen volgt een uitwendige echo op de buik. Hiervoor hoeft men niet de broek uit te doen, wel de bh of binder. Op basis van dit consult kunnen ze zien of een plasbuisverlening al dan niet mogelijk is. Indien er blaasproblemen worden vastgesteld, dan is men aangewezen op complexere technieken om alsnog een plasbuisverlenging uit te voeren.

Hoewel heel wat personen voorafgaand aan een metadoioplastie een hysterectomie ondergaan, is dit geen voorwaarde voor een metadoioplastie. Ook een colpectomie (chirurgische ingreep waarbij de schede of het geboortekanaal gedeeltelijk of volledig verwijderd wordt) is geen voorwaarde zolang er niet gekozen wordt voor een plasbuisverlenging. Er kan voor gekozen worden om de vagina volwaardig te laten zitten of voor een verkleining van de vaginale opening zodat deze bijna niet meer zichtbaar is. Penetratieve seks zou in dat geval voor pijn of ongemakken kunnen zorgen en in de meeste gevallen onmogelijk worden. Belangrijk om weten is wanneer men de vagina en schaamlippen wil behouden, er geen mogelijkheid is tot het vormen van een balzak.

Concluderend wordt er altijd uitgegaan van de aanwezige anatomie en wensen. Afhankelijk daarvan zijn er heel veel technieken mogelijk.

Scrotoplastie

Er wordt steeds meer aandacht besteed aan de constructie van een zo realistisch mogelijk ogend scrotum of balzak, hetgeen samen met de metadoioplastie plaatsvindt. Hiervoor gebruikt men weefsel van de buitenste schaamlippen dat naar voren wordt verplaatst en gedraaid om de balzak op de juiste plaats te krijgen. Let op: er wordt hierbij een lege balzak gemaakt aangezien er geen teelballen geconstrueerd kunnen worden. Eventueel kan onderhuids vetweefsel van de venusheuvel gebruikt worden om de balzak op te vullen. Na verloop van tijd krimpt dit weefsel meestal gedeeltelijk, waardoor het scrotum in sommige gevallen terug wat leger lijkt te zijn. Ten vroegste 1 jaar na de scrotoplastie kunnen teelbalprothesen geplaatst worden om de balzak op te vullen.

Indien er gekozen wordt voor een plasbuisverlenging, is de mogelijkheid tot het maken van een groter scrotum beperkt. Ook kan er wat meer lengte bekomen worden zonder plasbuisverlenging. Men houdt er verder best rekening mee dat er bij de plasbuisverlenging vaak op de balzak wordt geplast, gezien de grootte van de penis. De plasbuisverlenging zorgt er niet voor dat men rechtopstaand of/en met een krachtige straal kan plassen. Sommige personen geven ook aan last te ondervinden van nadruppelen bij een meta met plasbuisverlenging.

Trans jongeren die op jonge leeftijd zijn opgestart met testosteron of/en puberteitsremmers hebben te kleine schaamlippen om een goed gevuld balzak te kunnen construeren. Doorheen je leven blijven je schaamlippen groeien, en die groei is nodig voor het construeren van de balzak. Dit wordt voldoende gecounseld door de psycholoog alvorens op te starten met puberteitsremmers of testosteron op jonge leeftijd.

Mogelijke complicaties

Over het algemeen is het risico op complicaties na een metadoioplastie kleiner dan bij een falloplastie. Dat neemt niet weg dat er ook bij de metadoioplastie vaak complicaties voorkomen. De mate en mogelijke ernst van de complicaties is voornamelijk afhankelijk van welke stappen je wel en niet wil ondernemen bij het uitvoeren van de metadoioplastie.

Als je ervoor kiest om een plasbuisverlenging te laten uitvoeren komen zowel fistels (kanaalvormige zweer) als plasbuisvernauwingen voor in ongeveer 50% van de gevallen. Dit is een belangrijke factor die verklaart waarom in 75% van de gevallen er één of meerdere bijkomende chirurgische ingrepen nodig zijn. Als je niet voor een plasbuisverlenging kiest en er dus een plasgaatje tussen de penis en de anus wordt gemaakt, is er een kans van 5% dat deze verbinding met de huid vernauwt en er een vervolgoperatie nodig is.

Als je ervoor kiest om de colpectomie (verwijdering van de vagina of schede) te laten uitvoeren, is er een verhoogd risico op bloedverlies tijdens en kort na de operatie. In de overgrote meerderheid van de gevallen is dit niet ernstig. Als er echter een grote bloedklonter in de onderbuik ontstaat op de plaats waar de vagina heeft gezeten, is er een verhoogde kans dat deze infecteert. Hiervoor is dan antibiotica of een vervolgoperatie nodig. Een ernstige maar zeer zelden voorkomende complicatie van de colpectomie is een beschadiging van de darmwand waardoor er tijdelijk een stoma nodig is. De opname in het ziekenhuis kan daardoor met meerdere weken verlengd worden.

Voordelen van een metadoioplastie zijn dat er gewoonlijk geen littekens zichtbaar zijn in de genitale zone en dat er ook geen donorsite wordt gebruikt waar littekens blijvend zichtbaar zijn (zoals de voorarm of het dijbeen bij falloplastie).

Mocht je na een metadoioplastie alsnog opteren voor een falloplastie, dan is het zo dat het risico op complicaties niet verkleint, maar ook niet vergroot zolang je geen plasbuisverlenging laat uitvoeren. Als je twee keer een plasbuisverlenging laat uitvoeren heb je twee keer het risico op fistels en plasbuisvernauwingen. Je moet er dus in dat geval rekening mee houden dat er voor beide operaties complicaties kunnen optreden waardoor de kans dat er vervolgoperaties nodig zullen zijn sterk toeneemt.

Gevolgen voor seksualiteitsbeleving

De penis na een metadoioplastie is over het algemeen te klein om te penetreren. Wel kan de penis bij seksuele opwinding een natuurlijke erectie bekomen. Doordat het eigen genitaal weefsel gebruikt wordt, blijft de genitale gevoeligheid zo maximaal mogelijk bewaard en de mogelijkheid tot het krijgen van een orgasme blijft zo veel mogelijk behouden. Er worden ook verschillende externe hulpstukken ontwikkeld die de seksuele ervaring na een metadoioplastie kunnen verbeteren. Spermaproductie is niet mogelijk. 

Er zijn ondertussen ook erectieprothesen voor een metadoioplastie op de markt. Standaard rekent men hiervoor best op 1 nacht hospitalisatie en nadien is wondzorg nodig. Houd er rekening mee dat deze erectieprothesen een beperkte levensduur hebben en er slijtage optreedt. Lees hier meer over seks na operaties.Externe link

Opname en herstel

De gemiddelde opnameduur voor deze ingreep bedraagt ongeveer 5 dagen. De eerste 14 dagen na de operatie mag je niet zwemmen of in bad gaan omdat de huid niet te week mag worden.

Verder mag je ongeveer zes weken geen zware fysieke arbeid verrichten of sporten. Hoelang men arbeidsongeschikt is, is afhankelijk van het beroep. Bespreek dit vooraf met de arts.

Kostprijs

  • Het ziekenfonds vergoedt ongeveer 90% van de feitelijke ziekenhuisonkosten. De kosten van de ingreep kan je bespreken met je behandelend plastisch chirurg of met de sociale dienst van het ziekenhuis. Het bedrag kan variëren naargelang het al dan niet optreden van complicaties die de hospitalisatietijd verlengen.
  • HierExterne link  lees je meer over kostprijs, verzekeringen,... 

Laatst nagekeken op: .